Μήπως το θέμα δεν είναι η SkyExpress, αλλά εμείς ως καταναλωτές;
Άντε και είπαμε για τη SkyExpress, άντε και είδαμε πολλά reviews σχετικά, μετά; Είμαστε ως καταναλωτές αρκετά εκπαιδευμένοι, ώστε να μας αξίζει καλύτερη διαχείριση; Σαν καταναλωτές σκεπτόμενοι (όπως θεωρητικά είναι το προφίλ του σύγχρονου καταναλωτή), πρέπει να δούμε δύο τινά:
Α)Τις υποχρεώσεις μας απέναντι στην εταιρεία (εν προκειμένω SkyExpress), όπως να είμαι στην ώρα μου ή τι προβλέπεται σε περίπτωση αλλαγής πτήσης, καθώς και όρους και προϋποθέσεις γενικότερα.
Β)Τις υποχρεώσεις της εταιρείας απέναντί μου. Εάν δεν είναι εντάξει, κάτι πρέπει να κάνω.
Δεν έχουμε κατανοήσει τη δύναμή μας
Αυτό είναι το πρόβλημα, που πριν 10 και πλέον χρόνια εντόπιζε σε συνέντευξη στην Ελευθεροτυπία (το 2011) ο Πρόεδρος του Κέντρου Προστασίας του Καταναλωτή (ΚΕ.Π.ΚΑ.), Νίκος Τσεμπερλίδης*: «Οι καταναλωτές δεν έχουν αντιληφθεί τη δύναμή τους», υποστήριζε. Παρότι η διαπίστωση αυτή έγινε προ δεκαετίας εξακολουθεί να ισχύει και σήμερα δυστυχώς.
Ο σύγχρονος καταναλωτής είναι εκπαιδευμένος, είναι ψαγμένος, αλλά ακόμη υστερεί ως προς τις αντιδράσεις του στη διεκδίκηση του δίκαιού του. Που έχει χάσει την μπάλα ο σύγχρονος καταναλωτής; Δεν κατανοεί τη δύναμη της συλλογικότητας και την ανάγκη για δράση. Τη στιγμή της εύρεσης ενός προβλήματος, κάτι πρέπει να κάνω γι’ αυτό. Στη χώρα μας όλοι κρίνουν και μαρτυρούν το πρόβλημα. Όταν έρχεται η ώρα να κάνει κάτι, ξεκινούν τα «εντάξει μωρέ, με λίγη καλή θέληση…, υπομονή θέλει…. και τι να κάνεις».
Η εν λόγω ισχύς αποδεικνύεται σήμερα είτε με τα αποτελέσματα της περιβόητης #cancelculture είτε με την επίδραση που έχει στο κοινό η κοινωνική απόδειξη και η θεωρία της αγέλης.
Μάλιστα ο κύριος Τσεμπερλίδης εξηγούσε, ότι την περίοδο των υπερχρεωμένων νοικοκυριών με τα καταναλωτικά δάνεια, οι καταναλωτές κατέφευγαν στο ΚΕΠΚΑ ή σε άλλες καταναλωτικές οργανώσεις, όπως το ΙΝΚΑ, ΕΚΠΟΙΖΩ, Συνήγορος του Πολίτη. Ως εδώ όλα καλά, καθώς ο τρόπος για τη λύση ενός προβλήματος είναι να στρέφεται κανείς στους ειδικούς. Όταν έλυναν το πρόβλημά τους, δεν ξανασχολούνταν. Εδώ εντοπίζεται το πρόβλημα.
Καταναλωτές είμαστε κάθε μέρα
Καταναλωτές είμαστε κάθε στιγμή που αγοράζουμε, δηλαδή καθημερινά, είτε αυτό είναι εισιτήρια από τη SkyExpress είτε οτιδήποτε άλλο. Όμοια με τους άλλους ρόλους που έχουμε στη ζωή μας, έχουμε και αυτόν της κατανάλωσης. Συγκεκριμένα είμαστε κάθε μέρα γονείς ή παιδιά κάποιου, είμαστε κάθε μέρα εργαζόμενοι, αλλά και φίλοι, σύντροφοι και συγγενείς. Κι επειδή το πλήθος των καθημερινών ιδιοτήτων μας είναι αναρίθμητο, ας πούμε εν συντομία, ότι το ίδιο ισχύει και με την καταναλωτική μας ιδιότητα. Δεν την αποχωριζόμαστε ακόμη κι όταν δεν ξοδέυουμε, αλλά ερευνούμε.
Τι θα συνέβαινε με τη SkyExpress αν ήμασταν στην Αμερική
Είτε μιλάμε για τη SkyExpress είτε για οποιαδήποτε άλλη εταιρεία υπάρχουν δυσαρεστημένοι καταναλωτές, η αντίδραση των τελευταίων είναι που μετράει. Για πολλά μπορεί να κατηγορούμε τους Αμερικάνους, ένα πράγμα που δεν τους φτάνουμε αδιαμφισβήτητα, είναι το πόσο αποτελεσματικά είναι τα ινστιτούτα καταναλωτή. Αυτό οφείλεται στους ενεργούς καταναλωτές. Κι όταν λέμε ενεργοί, δεν εννοούμε, ότι αγοράζουν καθημερινά, αλλά ότι είναι δραστήριοι στο να διεκδικούν τα καταναλωτικά τους δικαιώματα. Αυτό μπορεί για έναν άνθρωπο, που έχει πολλά να διαχειριστεί σε καθημερινή βάση να ακούγεται κουραστικό. Είναι όμως πολύ απλούστερο, ακόμη κι αν απλώς καταγράφει μια αξιολόγηση.
Υπό αυτό το πρίσμα, προκύπτουν ενδιαφέροντα συμπεράσματα, όταν μπαίνει στο μικροσκόπιο η καταναλωτική συμπεριφορά σε συνάρτηση με την επιρροή αξιολογήσεων.
Ειδικότερα και για να δούμε μερικά παραδείγματα στις ΗΠΑ:
Κεφάλαιο διαφήμιση:
Δεν μπορείς να ισχυριστείς κάτι, εάν δεν είναι αλήθεια. Παράδειγμα: «Είμαστε οι φθηνότεροι/ ποιοτικότεροι κλπ». Εάν έρθει ένας σύλλογος καταναλωτών, σε ελέγξει και διαπιστώσει, ότι ψέυδεσαι, σε κλείνει! Τόσο απλά. Οπότε οι επιχειρήσεις προσέχουν πολύ τι δηλώνουν!
Κεφάλαιο μποϋκοτάζ:
Εάν μια επιχείρηση είναι αδικαιολόγητα ακριβή, κατόπιν συντονισμού από καταναλωτικό ινστιτούτο, οι πολίτες δεν αγοράζουν για ένα διάστημα από αυτή την επιχείρηση. Αυτό παραπέμπει αρκετά στο σύγχρονο cancel, το οποίο στη χώρα μας έχουμε δει, ότι αποδίδει ως πρακτική. Να υπενθυμίσουμε, ότι όταν πριν χρόνια κάποιοι δεν αγόραζαν προϊόντα, αν δεν ήταν ελληνικά, χαρακτηρίζονταν γραφικοί. Έγιναν πολλοί κι έκτοτε το ότι ένα προϊόν παράγεται στη χώρα μας έγινε βασικό στοιχείο εξωστρεφούς marketing πολλών εταιρειών.
Κεφάλαιο αγωγές:
Όταν παραβιάζονται τα δικαιώματα των καταναλωτών διαθέτουν το νομικό προσωπικό για να προχωρήσουν σε αγωγές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι συλλογικές αγωγές στις οποίες κατέφυγε το ΙΝΚΑ κατά των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας λόγω της ρήτρας αναπροσαρμογής.
Από τα λόγια στην πράξη!
Ο σύγχρονος, ψαγμένος καταναλωτής δε διαθέτει τον χρόνο του κάπου, εφόσον δεν ταυτίζεται με έναν σκοπό. Εάν οι σύλλογοι καταναλωτή παραπέμπουν σε αναχρονιστικούς, δυσκίνητους θεσμούς, δεν μπορούν να εκφράσουν τον αεικίνητο άνθρωπο του σήμερα. Ο δε τελευταίος παίρνει τα πράγματα στα χέρια του.
Οι επιλογές τότε είναι να καταχωρεί κριτικές και να μοιράζεται εμπειρίες είτε για τη SkyExpress είτε για οποιαδήποτε άλλη εταιρεία. Διαφορετικά λειτουργώντας εν είδη αυτοδικίας καταφεύγει σε άλλα μέσα και τότε απορούμε…ποιος φοβάται την cancelculture;
Για να έχουν όμως όλα αυτά νόημα και αποτέλεσμα χρειάζονται δύο πράγματα:
- Να γνωρίζουμε πότε έχουμε δίκαιο και πότε όχι, είτε μας αρέσει είτε όχι. Όμοια να γνωρίζουμε και τις υποχρεώσεις μας.
- Μήπως ήρθε η στιγμή να πάψουμε να είμαστε η χώρα της αποδοκιμασίας; Εκείνη που μονίμως κριτικάρει χωρίς να κάνει το παραμικρό; Μπορεί να αλλάξει και από τη στάση μας ως καταναλωτών.
Πηγή φωτογραφίας άρθρου: Designed by Freepik
* https://www.vlioras.gr/Philologia/Composition/Katanalosi.htm