Τι κάνουμε για το περιβάλλον: Από τα χάρτινα καλαμάκια ως τη fast fashion
Τι κάνουμε για το περιβάλλον; Χάρτινα καλαμάκια, αγορές από τοπικά καταστήματα, επιλογή vegan ρούχων/ φαγητών ή τα cruelty free καλλυντικών. Όλα αυτά είναι οι επιλογές, που απαρτίζουν την περιβόητη συμπεριφορά του καταναλωτή.
Αυτό το κατά άλλα μυστηριώδες πράγμα, που μοιάζει δυσνόητο μεν, επηρεάζει όμως το περιβάλλον. «Ακτιβιστής δεν είναι αυτός που λέει, ότι το ποτάμι είναι βρώμικο. Ακτιβιστής είναι αυτός που το καθαρίζει» έλεγε ο Ross Perot, Αμερικανός επιχειρηματίας και φιλάνθρωπος.
Αφού όλοι κάνουμε κάτι, ποιο είναι το πρόβλημα;
Με την έννοια αυτή όλοι μας είμαστε λίγο σε πολύ, ακτιβιστές, αφού όλους απασχολεί το τι κάνουμε για το περιβάλλον. Μάλιστα οι επιλογές μας επηρεάζονται ακριβώς από αυτόν τον προβληματισμό. Το ζήτημα είναι, ότι καθένας επιλέγει αυτό που τον εξυπηρετεί καλύτερα για να προστατέψει το περιβάλλον. Παράδειγμα, κάποιος που έτσι κι αλλιώς δεν αγαπά το κρέας (ναι, υπάρχουν κι αυτοί οι άνθρωποι) επιλέγει να γίνει pesceterian (πεσκετέριαν- τρώει ψάρια και ζωϊκά παράγωγα). Και αυτό δεν είναι κακό.
Το πρόβλημα έρχεται, όταν ο ένας αποδοκιμάζει τις επιλογές του άλλου. Να δώσουμε άλλο παράδειγμα. Ο pesceterian κρίνει τον κρεατοφάγο, χωρίς να κατανοεί, ότι και τα ψάρια ιχθυοτροφείου θα καταλήξουν κάποια στιγμή να παράγονται μαζικά, όπως μοσχάρια- κοτόπουλα- γουρούνια, ακριβώς για να καλύψουν τη ζήτηση.
Ή αντίστοιχα ο vegan δεν καταλαβαίνει, γιατί είναι κακό να αποψιλώνονται δάση και να ραντίζονται με χημικά απέραντοι αμυγδαλαιώνες, επηρεάζοντας τις μέλισσες και την πανίδα γενικότερα. Με άλλα λόγια το πρόβλημα είναι, ότι καταναλώνουμε τους πόρους της φύσης κατά 30% παραπάνω απ’ ότι αυτή μπορεί να μας δώσει, βάσει μελέτης που δημοσιεύει το Medium.
Η λύση είναι στο πορτοφόλι ή στο μυαλό μας;
Διαβάζοντας τη διεθνή αρθρογραφία γίνεται ξεκάθαρο ένα πράγμα: Κάποιος θα πρέπει να πληρώσει. Όλοι μιλάνε για πολιτικές αποφάσεις, που θα έχουν κοινωνικό κόστος. Μια τέτοια θα ήταν να κλείσει ένα εργοστάσιο, που μολύνει το περιβάλλον. Αυτό θα σήμαινε, ότι πολλοί άνθρωποι θα έχαναν τη δουλειά τους.
Κάποιος που δεν έχει ζήσει την εργασιακή ανασφάλεια ή την ανέχεια, εύκολα θα πει: «Ας τη χάσουν. Αν δεν αναπνέουμε, πως θα δουλεύουμε;». Που ναι μεν ως σκέψη έχει μια βάση, αλλά μήπως είναι δουλειά αυτών που εκλέγουμε να βρίσκουν λύσεις σε τέτοια θέματα;
Όταν λοιπόν η κουβέντα έρχεται στο τι κάνουμε για το περιβάλλον, τα επιχειρήματα περιστρέφονται γύρω από το πόσα είναι διατεθιμένη η πλειονότητα (εμείς- οι πολλοί καταναλωτές) να χάσουμε. Κι εδώ μπαίνει στο παιχνίδι, η δική μας νοοτροπία.
GenZ, Millenilals, Boomers: Ποιοι είναι οι πιο ευέλικτοι;
Θα έπρεπε να πάρει κανείς δύσκολες αποφάσεις. Όχι δε θα ανανεώσω κάθε χρόνο την γκαρνταρόμπα μου, αγοράζοντας fast fashion κομμάτια. Όχι, δε θα φάω ένα κουτί σοκολατάκια του 1€ ή 2 σουβλάκια (που είναι και ακριβά πια) γιατί είμαι θυμωμέν@, λυπημέν@ ή γιατί θέλω comfort food. Καταλαβαίνετε, πως πάει;
Είμαστε όμως διατεθιμένοι να κάνουμε τέτοιες αλλαγές; Οι νεότερες γενιές, όπως οι GenZ περισσότερο, ίσως θα μπορούσαν. Οι Millenials και πίσω όμως μεγάλωσαν σε κοινωνίες της καταναλωτικής αφθονίας, της «άπλας», που είσαι όσα βγάζεις. Μπορούν να μπουν στη διαδικασία του λίγα και καλά;
Μελέτη του Deloitte έδειξε, ότι τα 2/3 των ερωτηθέντων ήταν διατεθιμένοι να πληρώσουν κάτι παραπάνω για προϊόντα/υπηρεσίες premium. Όπου όταν λέμε premium, μιλάμε για λιγότερη ποσότητα και με πρόβλεψη για τις περιβαλλοντικές συνέπειες.
Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, σε κάποια σχολεία θα γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 2024. Κάπου τα παιδιά θα μαθαίνουν για την ανακύκλωση, αλλά θα φορούν ρούχα, που παράγονται μαζικά σε κάποια τρίτη χώρα και φτάνουν σε εμάς με φορτηγά πλοία, που καίνε μεγάλες ποσότητες καυσίμων. Την επόμενη φορά που θα γιορτάσουμε την ημέρα περιβάλλοντος, ας αναρωτηθούμε τι κάνουμε για το περιβάλλον εμείς οι ίδιοι από τη στιγμή που ξυπνάμε ώσπου να κοιμηθούμε.
Τέλος υπάρχουν και επιχειρήσεις, που σέβονται κάποιες από τις ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή. Vegan, vegetarian ή cruelty free προϊόντα, κοινωνική δικαιοσύνη, υγεία είναι κάποια από τα κριτήρια εξυπηρέτησης πελατών, που ορισμένες επιχειρήσεις θέτουν ως προτεραιότητα.
Αν γνωρίζετε κι εσείς τέτοιες επιχειρήσεις, γράψτε αξιολογήσεις.
Image by Image by kjpargeter on Freepik