Τη λύση στην ακρίβεια έφερε το TikTok και το όνομα αυτής: underconsumption! Είδαμε ήδη στην προηγούμενη ανάρτηση για τις εκπτώσεις Ιανουαρίου και το underconsumption, ότι το «ψαλιδισμένο» εισόδημα βρίσκει διέξοδο στην κατανάλωση με μέτρο. Εδώ, όπως υποσχεθήκαμε θα δούμε τι σχέση έχει με τη βιωσιμότητα, τη fast fashion, αλλά και τις 2 στρατηγικές για να κάνουμε αγορές με μέτρο.
Με τόνους ρούχων σε χωματερές, το underconsumption ήταν θέμα χρόνου!
Η μαζική κατανάλωση δημιούργησε σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως τις τεράστιες ποσότητες απορριμάτων. Στην έρημο Atacama στη Χιλή, ένας εκτιμώμενος όγκος μεταχειρισμένων ρούχων της τάξης των 11.000 με 59.000 τόνων κάθεται ανεκμετάλλευτος σε μια χωματερή. Αυτό είναι μόλις ένα παράδειγμα του πως μολύνεται το περιβάλλον από τον καταναλωτισμό, που το underconsumption θέλει να καταπολεμήσει.
Μια έρευνα του ThredUp, μιας πλατφόρμας που πουλά vintage μεταχειρισμένα αντικείμενα, βρήκε ότι 65% των GenZ ερωτηθέντων θέλει να κάνει πιο βιώσιμα ψώνια. Ωστόσο το 1/3 από αυτούς νιώθουν «εθισμένοι στη fast fashion» και 72% από αυτούς έχουν αγοράσει από fast fashion εταιρείες. Ομοίως και σε έρευνα του Sheffield Hallam University το 92% των φοιτητών αγόρασαν fast fashion ρούχα.
Παρένθεση: Τι είναι η fast fastion
Fast fashion λέμε τη βιομηχανία της μόδας, που παράγει φτηνά ρούχα, συνήθως κακής ποιότητας. Η λογική κάποιου που τα ψωνίζει είναι, ότι θα δώσει λίγα χρήματα και θα ακολουθεί τις τάσεις τις μόδας, που είναι παροδικές, οπότε δεν αξίζει να ξοδέψει κανείς πολλά.
Διαβάζοντας αυτό κάποιος στην Ελλάδα και ρίχνοντας μια ματιά γύρω του στο μετρό απορεί: Υπάρχει κι άλλος τρόπος να ψωνίζεις; Ναι, είναι η απάντηση. Και τη δίνει το underconsumption. Η αντίθετη από τη fast fashion λογική είναι, ότι ψωνίζω κομμάτια καλής ποιότητας, με διαχρονικό στυλ που επανέρχεται ή μένει σταθερό ανά τους καιρούς.
Αυτά θα μου πεις είναι πιο ακριβά. Σωστά! Γι’ αυτό και δεν ψωνίζουμε κάθε λίγο και λιγάκι. Αυτό είναι το νόημα και της μείωσης της υπερκατανάλωσης και της μη επιβάρυνσης του περιβάλλοντος. Κλείνει η παρένθεση και πάμε να δούμε τι άλλο μάθαμε από τις έρευνες αυτές και να μπούμε στο ζουμί. Με δυο λόγια πως εντάσσουμε το underconsumtion στην καθημερινότητά μας και αγοράζοντας ό,τι χρειαζόμαστε!
Κατανοούν το λάθος, κόβουν τα περιττά ψώνια
Παρόλο όμως που ενδίδουν στη fast fashion πολλοί καταναλωτές εκφράζουν τις ανησυχίες τους για τη βιωσιμότητα. Έτσι αναζητούν ενεργά τρόπους για να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα. Πρόσφατες μελέτες φανερώνουν μια διαρκή στροφή των καταναλωτών σε πιο βιώσιμες πρακτικές στα ψώνια, στη μόδα κλπ, όπως το underconsumption. Αυτό αφορά ιδιαίτερα τη GenZ, που βασίζεται στα social media για να πάρει ιδέες για ψώνια.
Οι νεότεροι καταναλωτές γίνονται όλο και πιο συνειδητοποιημένοι ως προς τον αντίκτυπο, που έχουν τα ψώνια τους στο περιβάλλον. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ελκύονται από περιεχόμενο στα social που έχει βάση τη βιωσιμότητα και φυσικά το underconsumption.
Η διάσημη (για το συμμάζεμα) Marie Kondo πηγή έμπνευσης για τη βιωσιμότητα!
Η στροφή στη νοοτροπία του καταναλωτή συμβαδίζει με το ευρύτερα γνωστό φαινόμενο «Marie Kondo». Τι σχέση έχει η Γιαπωνέζα, που έμαθε όλο το διαδίκτυο πως να ξεσκαρτάρει ρούχα και να συμμαζεύει το σπίτι και τις ντουλάπες του; Η Marie Kondo είναι υπέρμαχος- και αυτό συμβουλεύει τους πελάτες της- του να κρατάμε μόνο όσα προσθέτουν αξία στην καθημετινότητά μας και μας φέρνουν χαρά. Ό,τι δηλαδή πρεσβεύει και το underconsumption. Αυτό το σκεπτικό με τη σειρά του μετέδωσε τη σπίθα της συνειδητής κατανάλωσης, δηλαδή αγοράζουμε ό,τι αλήθεια χρειαζόμαστε.
Παρόλα αυτά είναι σημαντικό να σημειώσουμε, ότι σε ορισμένες περιστάσεις οι βιώσιμες καταναλωτικές συμπεριφορές, ίσως κρύβουν εγωιστικά κίνητρα. Επιλέγοντας κάποιος να αγοράσει λιγότερα, προβάλει την εικόνα του σκεπτόμενου, υπεύθυνου, προοδευτικού ατόμου. Αυτά είναι χαρακτηριστικά, που ελκύουν πολύ κόσμο στα social media.
Με άλλα λόγια, όπως και με κάθε άποψη, πολλοί υιοθετούν το underconsumption για το φαίνεσθε και όχι γιατί πραγματικά το πιστεύουν. Κι αν αυτοί είναι απλώς γνωστοί μας στα social, τέλος πάντων, δεν είναι τόσο μεγάλο το κακό. Η υποκρισία είναι, ότι παριστάνουν διάφοροι influencers, ότι υιοθετούν την τάση, ενώ προωθούν διάφορα αγαθά μέσα από τα κανάλια τους.
Οι 2 στρατηγικές για να κάνουμε χρήσιμα ψώνια
Αρχικά τα κίνητρα για καλύτερες καταναλωτικές συνήθειες και να εντάξει κάποιος το underconsumption στη ζωή του ίσως είναι θέμα επιβίωσης. Η ακρίβεια μας πιέζει όλους και δεν είναι κακό να βρούμε τρόπους να γλιτώσουμε λίγα ευρώ στο πορτοφόλι μας. Όσο αστείο κι αν μοιάζει η συνειδητοποιημένη κατανάλωση είναι σαν τη διατροφή. Πρέπει να βρει τρόπους κανείς, που δε θα οδηγεί στη στέρηση, αλλά θα μπορεί να εφαρμοσει το underconsumption στη ζωή του.
Βήμα πρώτο: Η χρυσή τομή
Πρώτον πρέπει να πετύχετε τη χρυσή τομή μεταξύ λιτότητας και ποιότητας. Οι έρευνες δείχνουν ότι τόσο τα έξοδα για αγορά υπηρεσιών, που προσφέρουν εμπειρίες (πχ ταξίδια) όσο και τα υλικά αγαθά μας προσφέρουν ικανοποίηση. Ωστόσο το underconsumption δε λέει να παρατήσετε εντελώς τα υλικά αγαθά για χάρη των εμπειριών. Απλώς αγοράστε πιο συνειδητά.
Αυτό σημαίνει, ότι κάνουμε και τους δύο τύπους αγορών, δηλαδή αγοράζουμε και υλικά αγαθά και υπηρεσίες, που προσφέρουν εμπειρίες. Απλώς ψωνίζουμε σε ήπιους ρυθμούς. Άλλωστε το νόημα της λογικής αυτής δεν είναι ούτε αυστηροί και απόλυτοι κανόνες ούτε η στέρηση. Η ουσία είναι να εστιάσουμε σε όλα όσα χρειαζόμαστε.
Βήμα δεύτερο: Καλύτερη διαχείριση των χρημάτων μας
Η δεύτερη στρατηγική είναι να βελτιώσουμε τη διαχείριση των οικονομικών μας. Ξεκινάμε οργανώνοντας έναν μηνιαίο προϋπολογισμό. Σε αυτόν κοιτάμε και να καλύπτονται οι βασικές ανάγκες (εστίαση-σίτιση κλπ) και να μην ξεπερνάμε τα όρια των εξόδων μας. Επομένως θα πρέπει να εντοπίσετε προϊόντα και λύσεις, που να ταιριάζουν στις ανάγκες σας. Έτσι και αποφεύγετε την υπερκατανάλωση και διασφαλίζετε την οικονομική σταθερότητά σας μακροπρόθεσμα.
Μάλιστα όσοι τα καταφέρνουν καλύτερα στην οικονομική διαχείριση του μηνιαίου εισοδήματός τους επιλέγουν προϊόντα, που ταιριάζουν μεν στις ανάγκες τους αλλά και στις αξίες τους. Σπάνια λοιπόν θα δείτε κάποιον μετρημένο με τα οικονομικά του να «τσιμπάει» στο επιθετικό μαρκετινγκ ή σε παρορμητικές αγορές, που οδηγούν στην υπερκατανάλωση.
Αν θέλετε να περιορίσετε τις παρορμητικές αγορές, δείτε πως δημοφική sites για reviews βοηθούν.
Για παράδειγμα οι νεότεροι καταναλωτές είναι πιο εύκολο να ξοδέψουν παραπάνω κάνοντας αγορές με πιστωτικές, που προσφέρουν δελεαστικά bonus. Αυτό όμως με τη σειρά του οδηγεί σε καταναλωτισμό, σε χρέη που πρέπει να εξοφληθούν. Ακόμη μακροπρόθεσμα οδηγεί σε περιορισμένο εισόδημα, αφού θα πρέπει να ξεχρεώνετε μονίμως.
Προσοχή: Άλλο στέρηση, άλλο αγορές με μέτρο!
Προτού όμως σπεύσουμε να βαφτίσουμε άγια και αγαθή τη νέα τάση, το underconsumption, θέλει λίγο προσοχή. Όπως είπαμε και παραπάνω το νόημα δεν είναι ο δογματισμός, δηλαδή οι αυστηροί κανόνες και το να είμαστε απόλυτοι. Επίσης δεν έχει σημασία η λιτότητα με την έννοια της στέρησης, αλλά να κάνουμε επιλογές που συμβαδίζουν με τις αξίες και τους στόχους μας.
Η μείωση του καταναλωτισμού συνάδει άλλωστε και με το affordability first, με απλά λόγια ξοδεύω τόσα όσα έχω, όχι παραπάνω. Άλλες αρχές είναι το planet first, experience first, society first και λοιπά που αναφέρονται και στα κριτήρια εξυπηρέτησης πελατών την Ernst & Young (EY).
Όσο πιο μετρημένες είναι οι αγορές μας, τόσο περισσότερο συνειδητοποιούμε, που αξίζει να διαθέσουμε τα χρήματα μας και που όχι. Στη συνέχεια μοιραζόμαστε τις εμπειρίες μας για να βοηθήσουμε κι άλλους να κάνουν χρήσιμες αγορές, γράφοντας αξιολογήσεις.