Παρορμητικές αγορές: Πως οι σελίδες για αξιολογήσεις μπορούν να τις «ρεγουλάρουν»
Τι είναι αυτό που σπέρνει τη διχόνοια σε ένα ζευγάρι σε χρόνο dt –και όχι δεν αναφερόμαστε σε συγγενικά πρόσωπα. Οι παρορμητικές αγορές! Κάποιοι τις ομολογούν με πρόσχημα «μα, ήταν σε προσφορά!» ή «έκανε μόνο 10€ ή 20€». Άλλοι δεν παραδέχονται καν, ότι κάνουν παρορμητικές αγορές, επειδή πρώτα έκαναν έρευνα αγοράς σε σελίδες για αξιολογήσεις. Και η πραγματικότητα παραμένει, ότι ροκανίζουν τον μηνιαίο μας προϋπολογισμό.
Οι παρορμητικές αγορές είναι συνηθισμένο φαινόμενο. Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύεται στο CNBC το κοινό στην Αμερική δαπανά κατά μέσο όρο 151$ τον μήνα σε παρορμητικές αγορές. Όσο για το τι μας κάνει να αγοράζουμε αυθόρμητα, ακόμη κι αν έχουμε διαβάσει σελίδες για αξιολογήσεις;
Τι τρέφει τις αλόγιστες δαπάνες;
Αρχικά αγοράζουμε για να εκτονώσουμε την πίεση μιας κακής ημέρας ή για να επιβραβεύσουμε τους εαυτούς μας. Πως κάποιοι όταν ψωνίζουν ρούχα στο τέλος τρώνε ένα γλυκό για επιβράβευση, που τα πήγαν καλά με τους στόχους διατήρησης του βάρους τους; Οξύμωρο, έτσι; Πως να τα βάλει κανείς με την ψυχολογία όμως!
Το συναισθηματικό κίνητρο έχει κι άλλες μορφές όμως. Επομένως το ίδιο ισχύει, όταν στο τέλος μιας δύσκολης εβδομάδας κάνουμε ψώνια για να ηρεμήσουμε ή γιατί απλώς η έκπτωση ήταν πολύ δελεαστική για να την προσπεράσουμε.
Τι έδειξε η πανδημία για τα αυθόρμητα ψώνια
Ένα επιπλέον κίνητρο είναι όταν θέλουμε να κανακέψουμε τον εαυτό μας και να νιώσουμε καλύτερα. Δείτε για παράδειγμα τι συνέβη με την πανδημία. Σε όλη τη διάρκεια της καραντίνας οι καταναλωτές σε όλο τον κόσμο επιδόθηκαν σε ανελέητο online shopping. Στη χώρα μας ενδεικτικό της κατάστασης ήταν, ότι άνοιξαν πολλές, μικρές επιχειρήσες μεταφορών, ενώ ακόμη και ταξι επιστρατεύτηκαν για τη μεταφορά δεμάτων εξαιτίας ακριβώς των πολλών αγορών.
Μάλιστα πολλοί εξέλαβαν τις αγορές μέσω διαδικτύου ως έναν τρόπο να στηρίξουν τις τοπικές επιχειρήσεις. Έτσι έμπαιναν σε διάφορες σελίδες για αξιολογήσεις για τοπικές επιχειρήσεις ή αναζητώντας επιχειρήσεις στην περιοχή τους. Οι έμποροι με τη σειρά τους ανταποκρινόμενοι στις απαιτήσεις του κοινού φρόντισαν να κάνουν τα ψώνια ακόμη πιο θελκτικά. Άλλωστε το να μπει κάποιος σε ένα site, να πατήσει κλικ, να ψωνίσει και να φύγει ήταν πλέον πιο εύκολο από ποτέ. Κάπως έτσι οι παρορμητικές αγορές πήραν τα πάνω τους.
Τι είναι οι παρορμητικές αγορές;
Οι παρορμητικές αγορές συμβαίνουν, όταν κάποιος ψωνίζει αυθόρμητα έχοντας συναισθηματικό κίνητρο. Αυτού του είδους οι αγορές γίνονται χωρίς να τις έχουμε σχεδιάσει προηγουμένως, χωρίς προϋπολογισμό και χωρίς να πάρουμε λίγο χρόνο να τις σκεφτούμε.
Μια σημαντική διευκρίνιση σχετικά με το ότι δεν τις έχουμε σχεδιάσει. Πολλές φορές όταν μπαίνουμε σε σελίδες για αξιολογήσεις, έχουμε ήδη αποφασίσει στο υποσυνήδειτο, ότι θα κάνουμε μια αγορά. Απλώς στο διαδίκτυο ψάχνουμε δικαιολογίες για να τεκμηριώσουμε το ορθόν της απόφασής μας. Και φυσικά στις σελίδες για αξιολογήσεις από ευχαριστημένους πελάτες, βρίσκουμε πολλές τέτοιες δικαιολογίες. Είναι χαρακτηριστικό, ότι σύμφωνα με έρευνα το 48% των καταναλωτών ομολογεί, ότι επηρεάστηκε από αξιολογήσεις ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και προχώρησε σε απρόβλεπτες αγορές.
Δε χρειάζονται ειδικά επιχειρήματα για να καταλάβουμε, ότι δύσκολα διαχειριζόμαστε τις παρορμήσεις. Αυτές συχνά αποτελούν συνέπεια συναισθημάτων, όπως η υπερβολική χαρά ή ο θυμός ή και άλλων ψυχολογικών παραγόντων. Έρευνες έδειξαν κάτι σημαντικό για τις αγορές στη διάρκεια της πανδημίας.
Συγκεκριμένα η αύξηση των παρορμητικών αγορών τη δεδομένη στιγμή, παρείχε στους καταναλωτές την αίσθηση της ισχύος. Πολλοί από εμάς δηλαδή αισθανόμασταν, ότι υπερισχύουμε μιας κατάστασης, που φαινόταν να είναι πέρα από τη σφαίρα της επίδρασής μας. Πόσοι άλλωστε δεν ένιωσαν «ανίσχυροι» απέναντι στην άγνωστη διάρκεια και τη συνεχή εξάπλωση του κορονοϊού;
Οι 4 τύποι απερίσκεπτων αγορών
Υπάρχουν 4 τύποι παρορμητικών αγορών, που γνωρίζοντάς τους κατανοούμε τι συμβαίνει προτού προχωρήσουμε σε μια αγορά.
Οι γνήσια παρορμητικές αγορές: Είναι το ευκολότερο είδος παρορμητικών αγορών, που εύκολα αναγνωρίζουμε όλοι. Κλασικό παράδειγμα είναι όταν αγοράζουμε τσίχλες, καραμέλες ή κάτι γλυκό, επειδή το είδαμε στο σταντ δίπλα στο ταμείο του σούπερ μάρκετ. Ξαφνικά το λιγουρευόμαστε, εφόσον το είδαμε.
Αυτό που θυμηθήκαμε με άλλη αφορμή: Όταν βλέπουμε ένα αντικείμενο, που μας θύμησε ότι χρειαζόμαστε και κάτι άλλο. Κάτι τέτοιο συμβαίνει, όταν πηγαίνουμε στο παντοπωλείο για να παρουμε πχ φρυγανιές, περάσαμε από τον διάδρομο με τις οδοντόβουρτσες, θυμηθήκαμε ότι δεν έχουμε οδοντόκρεμα και αγοράσαμε μία.
Οι υποκινούμενες από το marketing: Ένας τέτοιο παράδειγμα είναι όταν το μυαλό δημιουργεί την ανάγκη για ένα αντικείμενο. Κάτι τέτοιο συμβαίνει, όταν αγοράζουμε τη μαγιονέζα light ή χωρίς αυγό λόγω χοληστερίνης ή πάντως όχι επειδή είμαστε vegan.
Μα η μαγιονέζα περιέχει λάδι κατά 76% και αυγό κατά 8%! Ποιο από τα δύο πιστεύετε αναλογικά, ότι μπορεί να αυξήσει τη χοληστερίνη; Άρα η ανάγκη για μαγιονέζα χωρίς αυγό είναι απόρροια του marketing! Σε αυτή την περίπτωση μια επισκέψη σε σελίδες για αξιολογήσεις, ώστε να δούμε τη γνώμη κι άλλων, ίσως βοηθούσε.
Οι «προγραμματισμένες» αυθόρμητες αγορές: Μπορεί να ακούγεται οξύμωρο, αλλά συμβαίνει και μάλιστα συνήθως στις εκπτώσεις. Επισκέπτεστε το μαγαζί με τα ηλεκτρονικά είδη και βλέπετε ένα ζευγάρι ηχεία. Θέλατε να το αγοράσετε πριν κάποιες βδομάδες και τώρα έχει 50% έκπτωση, οπότε το αγοράζετε. Εδώ μπορεί να έχουμε κάνει και έρευνα στις σελίδες για αξιολογήσεις.
Και πως κρατάμε τις αλόγιστες σπατάλες υπό έλεγχο;
Με 3 φράσεις, ως εξής:
- Σχεδιάζουμε τα έξοδα μάς
- Γράφουμε λίστες και μένουμε πιστοί σε αυτές
- Θέτουμε μακροπρόθεσμους στόχους για αποταμίεση
Και ναι η έρευνα αγοράς σε σελίδες για αξιολογήσεις είναι χρήσιμη για δύο λόγους. Από τη μια να ενημερωθούμε για την εμπειρία άλλων καταναλωτών, από την άλλη για να δώσουμε χρόνο στον εγκέφαλό μας να επεξεργαστεί την αγορά.
Λειτουργεί σαν τη σύσταση των διατροφολόγων σε όσους τσιμπολογούν. Πιες νερό, δώσε 10 λεπτά στον εαυτό σου κι αν ακόμη θέλεις γλυκό, φάτο. Κάπως έτσι πάει και με τις παρορμητικές αγορές. Διάβασε λίγες αξιολογήσεις, πάρε τον χρόνο σου κι αν ακόμη θέλεις να ψωνίσεις, ψώνισε.
Δείτε σε επόμενη ανάρτηση συγκεκριμένες προτάσεις για να δαμάσετε τις παρορμητικές αγορές σας.
Κι αν θέλετε να δώσετε λίγο χρόνο στον εαυτό σας, για να επεξεργαστεί μια αγορά, δείτε όλες τις αξιολογήσεις μας.
Image by Freepik